مقاله تحقیقات سازمانی مدیریت استراتژیک

مدیریت استراتژیک؛ هنر و علم تدوین, اجرا و ارزیابی برای رسیدن به هدفهای بلند مدت می باشد. آنچه که سالهاست کمبود آن را در حوزه های مختلف مدیریت و برنامه ریزی کشور احساس می کنیم فقدان برنامه ریزهای شفاف، دقیق، قابل اندازه گیری و ارزیابی برای آینده است. به نظر می رسد از گذشته های دور تاکنون همیشه آینده برای همه اقشار جامعه حتی مدیران و برنامه ریزان رازآلود و پرابهام و شدیدا ناشناخته بوده است، در صورتی که بگفته کن کاکس می توان برای آینده برنامه ریزی کرد و خود خالق آینده بود. اگر مقصدی را که در آینده باید به سوی آن حرکت کنیم با تمامی ابعاد و ویژگی هایش بازشناسیم و مختصات نقطه شروع خود را بدرستی بازیابیم می توان با ره توشه امروز و شناسایی همه موانع و ضعف ها، مسیر راه یابی به مقصد را با گامهای اصولی و منطقی تدوین کرد. ولی اگر ندانیم که مقصد و آمال ما کجاست و خرد جمعی به تفاهم و اجماع در این زمینه ها راه نیافته باشد. باید مطمئن باشیم که جامعه ای تنیده با روزمرگی خواهیم داشت و در انبوهی از چه باید کرد ها گرفتار و اسیر خواهیم شد. این موضوع ما را به یاد جمله ای از مرحوم دکتر شریعتی می اندازد که می گوید اگر فهمیدیم که چه می خواهیم، خواهیم فهمید که چه باید کرد. متأسفانه ندانستن اینکه چه می خواهیم درد امروز جامعه ماست. امید که طرح تفکرات مدیریت استراتژیک و گسترش و عمق یابی آن در سطوح مختلف جامعه بتواند بسترساز تدوین برنامه های دقیق و زیربنایی برای آینده باشد.

مدیریت استراتژیک یک حوزه میان رشته ای است که حوزه هایی چون اقتصاد، مهندسی، بازاریابی، مالی و رفتار سازمانی و... را در بر دارد. هر یک از این حوزه ها دارای واحدهای تجزیه و تحلیل، فرضیات و روش های تحقیقاتی متفاوت می باشند. به دلیل این تنوع، نظریه پردازی در زمینه مدیریت استراتژیک روش های بسیار گوناگونی از تحقیق را می طلبد. این تحقیق تلاشی است در تبیین اینکه یک محقق خوب مدیریت کیست؟ و یک تحقیق خوب مدیریت چگونه است؟ سپس روش های مختلف تحقیقات سازمانی به ویژه در زمینه مدیریت استراتژیک مورد بررسی قرار می گیرند.

با توجه به رقابت فزاینده در سطح جهان، مسأله در دست داشتن بازارها هم از لحاظ عرضه کالا و خدمات و هم از لحاظ تأمین منابع برای انجام فرایندهای منتهی به تولید کالا و خدمات و در نظر داشتن اینکه این مجموعه فعالیتها به هر حال در قالب سیستم های خرد و کلان و مرتبط به هم صورت می گیرد. تولید کالا و خدمات به هر شکل و تحت هر عنوان متأثر از عوامل بی شمار هستند.

تعاریف مدیریت استراتژیک از دیدگاه های مختلف

مدیریت استراتژیک، جریانی از تصمیمها و اقدام هایی است که منجر به ایجاد یک یا چند استراتژی مؤثر برای تسهیل دستیابی به هدف های سازمانی می شود.

مدیریت استراتژیک، مجموعه ای از تصمیمها و اقدام هایی است که در نتیجه آنها استراتژی هایی برای دستیابی به هدف های یک سازمان طراحی و اجرا می شوند.

مدیریت استراتژیک، فرایندی مداوم و تکراری است که با هدف انطباق مناسب یک سازمان با محیط خود انجام می شود.

فرایندی که در آن نگرش استراتژیک لحاظ شده باشد. یعنی قادر باشد موضوعات استراتژیک سازمان را شناسائی و تحلیل کرده، سپس هدف گذاری نموده و رسالت ها و اهداف سازمان را بشناسد سپس بتواند استراتژی مناسب را انتخاب کند.

مدیریت استراتژیک مجموعه مفاهیم، مدلها و فرایندهایی است که به کمک آنها می توان از منبع ارزشمند و کلیدی تفکر سازمانی برای مدیریت چالش های محیطی و نیل به اهداف سازمان بخوبی استفاده کرد.

پایه گذاری جهت گیری های سازمانی

اکنون مدیران با بهره گیری از نتایج تجزیه و تحلیل محیطی اقدام به تعیین جهت گیری های سازمانی می نمایند. چهار عنصر اساسی در همین راستا مأموریت سازمانی (Organizational Mission)، چشم انداز سازمانی (Organizational Vision)، ارزش های سازمانی (Organizational Values) می باشند. این سه مفهوم به منزله اتصال دهنده عناصر سازمانی بوده، بیانگر ماهیت، چگونگی و نحوه جهت گیری های سازمانی هستند.

مأموریت، معادل فلسفه وجودی، ارزشها، به منزله اصول اعتقادی دیرپا و اساسی و چشم انداز، حکم تصویر زنده سازمان در آینده ای تعریف شده را دارد. اما وقتی دو یا چند نفر گرد هم می آیند تا با یکدیگر همکاری کنند، به تلاش مضاعفی برای رسیدن به این موارد نیاز است. برای اینکه یک گروه بتواند بهینه عمل کند، می بایست به ارجحیتها، اولویتها، دغدغه ها و ذهنیات همگی آنها توجه شده باشد. به عبارت دیگر یک مدیر استراتژیست می بایست برای ایشان شرایطی را فراهم آورد که افراد بتوانند عقیده ها و تصمیمات خود را در مورد ارزشها، مأموریت و چشم انداز خود و سازمان با هم مبادله کنند.